فناوری چاپ سه بعدی اگرچه تحولی در سرعت تولید محصولات خاص ایجاد کرده است، اما محصولاتی که با دستگاه های پرینتر سه بعدی تولید می شوند، معمولا مبتلی به برخی مشکلات ظاهری هستند؛ مثلا اینکه رنگ دلخواه ما را ندارند یا کمی زبر هستند و رشته های فیلامنت ممکن است کمی پلیسه در اطراف قطعه ایجاد کرده باشد.
خیلی از مواقع وجود این مشکلات برای شما به عنوان یک صنعتگر حرفه‌ای، اهمیت چندانی ندارد چراکه فرضاً یک نمونه اولیه است و فقط کلیت کار برایتان مهم است.
اما همه داستان درست زمانی شروع می شود که باید محصولی تولید کنید که از نظر ظاهری هم بتواند نمره عالی کسب کند؛ مثل وقتی که به دنبال جذب سرمایه هستید و قرار است یک نمونه آزمایشی از محصول تان را ارائه دهید و سرمایه گذاران را متقاعد کنید که روی محصول تان سرمایه گذاری کنند، یا اصلا سرمایه گذاری در کار نیست اما خودتان دوست دارید محصول تان تمیز و زیبا جلوه کند. اینجاست که باید دستی روی سر و گوش قطعه بکشید!
معمولا به خرده‌کاری ها و تمیزکاری‌هایی که بعد از چاپ قطعه باید انجام دهیم، عملیات پرداخت گفته می شود. با ما در ادامه همراه باشید تا با ترفندهایی که حرفه‌ای های چاپ سه بعدی برای پرداخت قطعات به کارمی گیرند آشنا شوید.
قبل از شروع، مواقعی که پرداخت قطعه مفید یا حتی ضروری است را مرور میکنیم(که تقریبا میشود همه مواقع!):
- وقتی خطوط لایه توی ذوق می زند و باید آنها را پنهان کنیم یا حداقل کاهش‌شان دهیم.
- وقتی برجستگی ها و ناهمواری هایی در طی چاپ یا موقع کندن ساپورت روی قطعه مان ایجاد شده و میخواهیم آنها را برطرف کنیم.
- وقتی باید محصول مان را رنگ آمیزی کنیم.
- وقتی مدت زیادی از چاپ قطعه ما می گذرد و دچار رنگ رفتگی یا سائیدگی شده و میخواهیم آن را اصلاح کنیم.
- وقتی خواص مکانیکی قطعه برای مان مهم است و باید آن را بهبود ببخشیم.
- وقتی محصول نهایی مان را چند تکه ساخته ایم و پس از چاپ باید آن ها را به هم متصل کنیم.
++ همچنین می توانید مقاله صاف کردن سطوح قطعه پرینتی را نیز مطالعه فرمایید ++
بعد از اینکه از ضرورت عملیات پرداخت گفتیم، حالا نوبت آن است که راه حل هایمان را فهرست کنیم:
سنباده زدن
شاید سنباده ساده ترین وسیله برای صاف و یکدست کردن قطعه باشد. تنها چیزی که نیاز دارید یک تکه کاغذ سنباده است؛ زبری کاغذ سمباده را میتوانید با توجه به میزان زبری و دقت قطعه انتخاب کنید. (سمباده ها همگی یک جنس و زبری ندارند و درجه بندی شان متفاوت است)
پیدا شدن مقداری حباب و ضایعات روی سطح قطعه – به خصوص اگر دستگاه پرینتر به درستی تنظیم نشده باشد- اتفاق رایجی ست. همچنین، مناطقی که ضایعات ساپورت را از آنجا می‌کنید معمولاً اثری از خود به جا می گذارند و پلیسه های کوچکی دارند که کاملاً جدا نشده‌اند. کشیدن سنباده حتی خطوط لایه را می‌تواند تا حدی محو کند.
این همه کارایی و فائده در سنباده کشیدن! به خاطر همین است که توصیه می کنیم که یکی از ابزارهای لازم و کاربردی کناردست تان حتما «کاغذ سنباده» باشد.
یک فوت کوزگری که می خواهیم به شما بگوییم این است که سنباده خود را قبل از حمله(!) به قطعه‌تان کمی مرطوب کنید. اگر می خواهید بدانید چرا، راز این کار را به شما خواهیم گفت:
- سنباده زدن به اصطکاک وابسته است. گرمایی که در اثر اصطکاک تولید می شود، می تواند به قطعه‌تان پیچ و تاب ظریفی داده یا رنگش را در آن ناحیه مقداری تغییر دهد. کمی آب یا روغن از این امر جلوگیری می کند.
- سنباده زدن قطعه‌ای از جنس پلاستیک آن را در معرض خراشیدگی قرار میدهد و مرطوب بودن سنباده، این ریسک را کاهش می دهد.
- هنگام سنباده زدن، ذرات ریز زیادی از قطعه جدا شده و در هوا معلق میشود که تنفس آنها خطرناک است. اما اگر سنباده تان را مرطوب کنید، بسیاری از این ذرات به مایع متصل می شوند و آنها را از هوا دور نگه می دارند.
دقت کنید با سنباده فشار زیادی به قطعه نیاورید و باعث به هم خوردن شکل هندسی قطعه نشوید، مخصوصا آن قسمت هایی که دقیق بودن ابعادش برایتان حیاتی است.
و توصیه پایانی اینکه، بهتر است هنگام سنباده کشی از دستکش استفاده کنید. این کار از نفوذ ذرات پلاستیک و رنگ‌دانه‌ها به پوست شما جلوگیری میکند.
رنگ کردن
یکی از راه های حرفه ای جلوه دادن قطعه چاپ شده با پرینت سه‌بعدی، رنگ کردن آن است. رنگ کردن قطعه می‌تواند خطوط لایه را کاملاً پنهان کند و قطعات چاپ شده را به صورت یکدست به نظر برساند. شاید کسی متوجه نشود این قطعه را با پرینتر سه بعدی تولید کرده اید! برای رنگ کردن قطعه میتوانید از وسایل مختلفی مثل اسپری، قلمو و … استفاده کنید.
اگر میخواهید کارتان تمیز از آب دربیاید و اصولی پیش بروید:
1. هرگونه عیب ظاهری را سعی کنید با سنباده صاف کنید.
2. قطعه را در این مرحله با استفاده از آب یا کمی الکل تمیز کنید
3. از ماده‌ای شبیه بتونه برای پر کردن شکاف ها و درزها استفاده کنید، سپس دوباره سنباده بکشید اما این‌بار کمی نرم تر.
4. مرحله 2 و 3 را تکرار کنید تا سطح قطعه یکدست و هموار شود.
5. یک رنگ مناسب انتخاب کنید و روی قطعه اسپری کنید. برای اطمینان از خوب چسبیدن رنگ روی قطعه، دو سه لایه اسپری بزنید.
6. برای محافظت از لایه رنگ و درخشندگی محصول تان میتوانید یک لایه براق کننده شفاف روی کار اسپری کنید.
البته همان‌طور که اشاره کردیم، اگر محصول‌تان تک رنگ نیست و حتما باید دورنگ یا چندرنگ باشد، ملاحظات و ترفندهایی هست که فعلا به آن اشاره نمی کنیم. همچنین اگر محصول تان یک قطعه صنعتی نیست و محدودیت های چندانی ندارید، روش‌های آسان‌تری هم هست که آنها را به یک مقاله مجزا موکول می کنیم.
حرارت
برخی مواد مانند ABS نسبتاً راحت‌تر دچار تغییر رنگ یا لکه میشود. یکی از روش‌ها برای برطرف کردن این نوع رنگ‌رفتگی این است که از یک فندک استفاده کنید و به آن قسمت ها گرما بدهید. البته اگر میخواهید قطعه جلوی چشم تان آب نشود باید مواظب باشید آتش را روی قطعه خیلی نگه ندارید. با ملاحظه همین نکته اگر این رنگ‌رفتگی‌ها در سوراخ‌ها و فرورفتگی‌های قطعه است، روی این روش حساب نکنید. شکل‌های زیر را قبل و بعد از گرما دادن ملاحظه کنید:
اگر راستش را بخواهید این روش نیاز به مقداری مهارت دارد و روی هر قطعه‌ای و هر ناحیه‌ای نمی شود پیاده کرد. میتوانید یک دستکش دست تان کنید و با فندک سراغ قطعه‌های ضایعاتی تان که قبلا چاپ کرده اید بروید و ببینید کدام شان رنگ رفتگی دارد، امتحان کنید این روش برای کدام شان چاره ساز است.
با استفاده از این چند روش می توانید یک قطعه با زیبایی ظاهری مناسب را بعد از پرینت آن توسط دستگاه های پرینتر سه بعدی پرداخت کنید و از نتیجه بدست آمده لذت ببرید