خرید انواع مته به نوع استفاده از آن بستگی دارد. برخی از مته ها ضخامت بیش تری داشته که برای سطوح ضخیم استفاده می شود، در حالی که برخی ضخامت کم تری داشته و برای سطوح کم ضخامت همانند تخته به کار می رود. دستگاه سی ان سی از جمله دستگاه هایی در صنعت است که مته احتیاج داشته و به کمک آن می تواند طرح های مختلف را بر روی چوب، فلز و … ایجاد کند. اینکه چه مته ای برای چه هدفی مناسب است، به شناخت دقیق انواع مته بستگی دارد. به این منظور در این مقاله تصمیم گرفته ایم تا راهنمای خرید مته را  بررسی کنیم تا بتوانند در خرید این وسیله بهتر عمل کنند.

مته چیست؟ 

یکی از پرکاربردترین و دقیق ترین ابزار‌های برشی در دستگاه‌های cnc، مته است که می‌توان از آن برای کاربرد‌های مختلف در بخش چوب استفاده کرد. اگرچه استفاده سنتی از آن‌ها مربوط به دریل کاری و سوراخ کاری روی سطوح مختلف است، اما باید بپذیریم که از برخی از مدل‌های آن‌ها می‌توان برای تراشکاری سطح کناری یا سطح جانبی هم استفاده کرد. به همین دلیل انتخاب مدل مناسب و متریال آن‌ها می‌تواند به ما در کیفیت کار دستگاه های برش کمک کند.

مته دستگاه  CNC ابزاری است که برای برش، سوراخکاری و شکل دادن به مواد استفاده می شود. این ابزار از یک دسته و یک تیغه تشکیل شده است که می تواند از یک ماده سخت مانند کاربید یا تیتانیوم ساخته شود. دسته معمولاً از فلزی مانند فولاد یا آلومینیوم ساخته می شود و دارای یک شفت است که تیغه را نگه می دارد.

مته دستگاه CNC با چرخش تیغه بر روی مواد کار می کند. تیغه دارای یک سری دندانه است که از طریق مواد برش می دهد. سرعت چرخش تیغه و عمق برش را می توان با استفاده از یک کنترل دیجیتال تنظیم کرد.

مته دستگاه CNC برای طیف گسترده ای از مواد از جمله چوب، فلزات، پلاستیک و سنگ استفاده می شود. این ابزار برای تولید قطعات با دقت بالا و پیچیدگی بالا ایده آل است.

ابزار و مته‌های بلبرینگی و سی ان سی چوب از مدل های مختلفی با ابعاد و کارایی متفاوتی ساخته و طراحی شده اند. از انواع ابزار و مته در دستگاه‌های سی ان سی و دستگاه اور فرز می‌توان استفاده نمود. مته سی ان سی و ابزار بلبرینگی انواع مختلفی دارند که در ابعاد مختلف با زوایای گوناگون تولید می‌شوند.

هنگام انتخاب مته دستگاه فرز CNC، مهم است که نوع سوراخی را که می خواهید ایجاد کنید، در نظر بگیرید. همچنین مهم است که قطر و عمق سوراخ را در نظر بگیرید. مته باید برای ایجاد سوراخی با اندازه و عمق مناسب باشد.

همچنین مهم است که نوع موادی را که می‌خواهید سوراخ کنید، در نظر بگیرید. مته باید از ماده‌ای ساخته شود که برای برش مواد انتخاب شده مناسب باشد. به عنوان مثال، مته ساخته شده از فولاد باید برای برش فلزات استفاده شود، در حالی که مته ساخته شده از چوب باید برای برش چوب استفاده شود.

در نهایت، مهم است که بودجه خود را در نظر بگیرید. قیمت مته‌های دستگاه فرز CNC می‌تواند متفاوت باشد. مهم است که مته ای را انتخاب کنید که برای نیازهای شما مناسب باشد و در بودجه شما قرار داشته باشد.

ساختار مته ها 

عامل دیگری که باید به هنگام خرید مته آن را مورد بررسی قرار دهیم، ساختار آن است. منظور از ساختار مته همان شیار های مته و زاویه نوک مته است. ساختار مته می تواند سبب ایجاد برش های زیبا، ظریف و تمیز در کار شما شود. به این معنا که در صورت انتخاب مته درست که از ساختار مناسب بهره می برد، برش هایی که ایجاد می کنید، مطابق با آنچه انتظار دارید، خواهد بود. این در حالی است که اگر از مته نامناسب برای دستگاهی چون سی ان سی چوب استفاده کنید، ممکن است نتیجه نهایی کار، بی کیفیت و نامرتب از آب درآید.

 

• زاویه نوک مته:

زاویه نوک مته بر اساس قطعه کار انتخاب می شود. به طوری که اگر قطعه کار شما سخت تر باشد، باید مته ای را انتخاب کنید تا زاویه نوک آن ۱۳۵ درجه باشد. اما با مته هایی که زاویه نوک آن ها ۱۱۸ درجه است، باید قطعات نرم تری را برای سوراخ کردن انتخاب کنید. در کل می توان گفت این مدل مته ها عملیات سوراخ کاری را تمیزتر انجام می دهند. در راهنمای خرید مته توجه به زاویه نوک مته اهمیت خاصی دارد.

• شیار های مته:

به هنگام سوراخ کردن قطعه کار بهتر است از مته هایی استفاده کنید که شیار دار هستند تا عملیات سوراخ کاری با دقت فراوان و دقیق تر صورت بگیرد. شیارهای مته در دستگاه cnc چوب، خراطی و سنگ از اهمیت زیادی برخوردار است.

• اندازه مته

 نکته سوم در راهنمای خرید مته، سایز آن است. مته ها در قطر و سایز های مختلف تولید و روانه بازار می شوند که معمولا قطر استاندارد آن ها از ۳/۰ الی 16 میلی متر می باشد و اندازه سایز آن 13، 15،18،23، 24 و 26 میلی متر است.

• نوع مته

یکی دیگر از عواملی که باید در راهنمای خرید مته به آن دقت کنید، نوع مته است. مته ها انواع گوناگون دارند که هر کدام از آن ها دارای کاربرد های خاصی نیز هستند. توجه به نوع مته در انتخاب آن برای دستگاه سی ان سی می تواند در صنعت تولید چوب، به تولیدات بهتر و با کیفیت تری منجر شود. در زیر به بررسی کاربرد انواع مته پرداخته ایم.

انواع مته های سی ان سی 

• مته چوب

این دسته از مته ها نوک تیز هستند که برای حکاکی و تراشکاری ام دی اف و چوب استفاده می شوند و به دلیل قیمت پایینی که دارند، اغلب کارگاه های چوب بری تمایل دارند از آن ها استفاده کنند. بدنه آن ها طوری طراحی شده است که براده های چوب را به سمت بالا هدایت کنند و بدون مشکل برشکاری را انجام می دهند.

داشتن یک نوک تیز از مهم‌ترین خصوصیات ظاهری این نوع از مته‌ها به شمار می‌رود که برای حکاکی چوب یا cnc چوب و همچنین در برش‌های mdf استفاده می‌شود. طراحی بدنه این مته‌ها به شکلی است که براده‌های چوب را به سمت بالا هدایت می‌کنند و در طول برش کاری مشکل ساز نیستند.

• مته مارپیج

 یکی از مته هایی که سرعت پایین تری در سوراخ کردن فلزات دارد، مته مارپیچ است و به لحاظ استفاده یکی از پر مصرف ترین نوع مته به شمار می رود. این مته گزینه مناسبی برای چوب نمی باشد و بهتر است از آن برای سوراخ کردن فلز بهره گرفته شود.

• مته سنباده

 این مدل مته برای سوراخ کاری کاربرد ندارد، بلکه می توان از آن برای ایجاد اشکال هندسی و منحنی نامرتب استفاده کرد.

• مته گردبر 

برای ایجاد دایره هایی بزرگ روی چوب از این مته استفاده می کنند. مته گردبر می تواند عملیات سوراخ کاری را با سرعت بالا و با حجم کم تری از ضایعات انجام دهد. تصویر زیر می تواند شما را به خوبی با مته گردبر و کاربرد آن آشنا کند.

• مته کبالت

این نوع از مته ها برای تراشکاری و سوراخ کاری اجسام آهنی از قبیل استیل و فولاد مناسب هستند و به دلیل کبالت که در ساختار آن ها به کار رفته است در برابر تولید حرارت مقاومت بالایی دارند و همچنین از سوختن و ذوب شدنشان جلوگیری می کنند.

این نوع از مته‌ها اغلب برای سوراخ کردن اجسام آهنی و خانواده‌های آن‌ها مثل استیل و فولاد کاربرد دارند و در جنس آن‌ها از ۵ درصد کبالت استفاده شده است. کبالت موجود در این مته آن را در برابر سوختگی و ذوب شدن حفاظت می‌کند و در برابر تولید حرارت بالا مقاوم هستند.

 

• مته های فلز

برای برش کاری فلزاتی مانند آلومینیوم، روی و مس استفاده می شوند، ساختاری به شکل تهاجمی با قابلیت برش فلز دارند، همچنین برای گچ بری، چوب و پلاستیک قابل استفاده هستند. به خاطر داشته باشید به دلیل به کار نبردن کبالت در ساختار این مته ها کار بر روی آهن آلات و آلیاژهای آهن مناسب نیستند.

• مته برگی

برای ایجاد سوراخ های بزرگ از مته های برگی استفاده می شود که نسبت به دیگر ابزارها بزرگتر هستند و معمولا برای چوب های نرم کاربرد دارند. شکل ظاهری آن ها به گونه ای است که نوک تیز دارند، ولی برای انجام کار به فشار بالایی نیاز دارند تا بتوانند چوب را به خوبی برش دهند. این مته ها در اطراف کار زائده ها را پخش می کنند. لازم به ذکر است به جز چوب در موارد دیگر نباید به کار گرفته شوند که بسیار خطرناک است.

• مته های چهار شیار

استفاده از این نوع مته ها به علت زاویه های خاص نوک تیزی که دارند، برای سوراخکاری و تخریب بالا روی انواع سنگ و بتن قابل استفاده می باشند، همچنین با طراحی منحصر به فرد شیارهایی که دارند، کار را با سرعت بالا را انجام می دهند.

اگر به فکر کار روی سنگ و بتن هستید باید از ابزار‌های چهارشیار استفاده کنید که انتقال ذرات ریز به کمک آن‌ها راحت‌تر بوده و برشکاری را ساده‌تر می‌کند. با توجه به طراحی خاصی که برای این ابزار‌ها در نظر گرفته شده حداکثر سوراخ کاری با آن‌ها ۳۰ میلیمتر است و در سه سایز مختلف به بازار عرضه می‌شوند. برخی از این ابزار‌ها تحت عنوان چهار الماس شناخته می‌شوند که کارایی و بازدهی آن‌ها بیشتر بوده و گزینه مناسبی است.

• مته آلومینیوم

اگر چه از لفظ اختصاصی آلومینیوم برای این ابزار استفاده می‌شود اما می‌توان برای کار بر روی فلزات دیگر مانند برنج و مس هم از آن استفاده کرد. طراحی خاص این ابزار از لحاظ شکل ظاهری و داشتن شیار‌هایی با عمق زیاد کمک می‌کند که ابزار برشی در حرارت بالا ذوب آهن شود و برای برش‌های حساس به کار گرفته شود. در ضمن به کارگیری این ابزار برای دور بالای اسپیندل و دستگاه سی ان سی بهتر است.

• مته مرغک

مته هایی با شکل استوانه ای در سایزهای مختلف تولید می شوند که با توجه به نیاز می توان از آن ها استفاده کرد. مته مرغک می تواند روی سطح قطعات حفره ایجاد کند تا مراحل سوراخکاری را انجام شود. جنس، ابعاد و زاویه نوک مته با توجه به کاری که قرار است انجام دهند، متفاوت هستند.

این ابزار امکان سوراخ کردن و براده‌برداری با ۶۰ درجه زاویه را به کاربر می‌دهد. مته‌های مرغک در اندازه‌های مختلفی تولید شده و به شکل استوانه‌ای هستند.

این ابزار برشی برای کسانی که به فکر استفاده دوگانه از ابزار هستند انتخاب مناسبی است و امکان سوراخ کردن و براده‌برداری با زاویه ۶۰ درجه را به اپراتور می‌دهد.

• مته گازور

این ابزار برشی کاربرد وسیعی ندارد و در برخی موارد خاص از آن‌ها استفاده می‌شود. اگر فرد به هنگام کار با دستگاه cnc نیاز به نصب لولا یا حتی ابزار‌های مشابه داشته باشد که به صورت مخفی باشند، استفاده از این ابزار توصیه می‌شود. به کارگیری خرید مته گازور به دلیل طراحی خاص آن‌ها بسیار حساس است و سعی کنید که در کاربرد آن‌ها دقت بیشتری داشته باشید.

• مته مخصوص گرانیت

این ابزار برشی برای کار روی سنگ‌های گرانیتی و سنگ‌های مشابه آن‌ها طراحی شده و استحکام بالایی دارد. از آنجایی که دستگاه cnc سنگ معمولاً با سنگ‌های بسیار قوی و متراکم مواجه هست باید از ابزار‌های مخصوص گرانیت استفاده شود. البته به خاطر داشته باشید که این مته‌ها از لحاظ شکل ظاهری شباهت زیادی به نمونه‌های الماسه دارند و برای جلوگیری از تأثیر منفی حرارت باید با استفاده از آب یا هر محلول دیگری خنک شود.

• مته الماسه

جنس این دسته از مته‌ها از فولاد کاربید است که از مقاومت و استحکام بالایی برخوددار هستند که کاربرد آن‌ها در سوراخ کاری و تراشکاری سنگ، سازه‌های بتنی و کاشی و سرامیک است این نوع از مته از توانایی برش کمتری برخوددار است.

این دسته از مته‌ها عموماً از جنس فولاد کاربید هستند که دوام و استحکام بالایی دارند. کاربرد آن‌ها اغلب به سوراخ کاری و تراشکاری سنگ، سازه‌های بتنی و کاشی و سرامیک محدود می‌شود و در شکل ظاهری آن‌ها دو زائده پهن در نوک وجود دارد.

نکته‌ای که در مورد این ابزار‌ها وجود دارد این است که توانایی برش آن‌ها کمتر است و به نوعی سطح مورد نظر را می‌سوزانند.

• مته های آهن کوتاه و بلند

این مته ها برای فلزاتی مانند آهن و آلیاژهای آهن ساخته شده اند و مدل کوتاه این مته ها برای فلزات سخت و برای برشکاری قطعات ظریف و نازک کاربرد دارد. در مقابل ابزارهای بلند برای ایجاد عمق بیشتر روی فلزات استفاده می شوند و به دلیل ارتفاعی که دارند، احتمال شکستگی آن ها بیشتر است، بنابراین باید با دور پایین کار شوند تا احتمال شکستن کمتر شود.

• مته کونیک

این ابزار برشی به دلیل برخورداری از قطر بیشتر برای سوراخکاری بزرگ و وسیع روی فلزات مختلف استفاده می‌شود. بزرگ بودن قطر ابزار برشی باعث می‌شود که در هنگام کار حرارت زیادی تولید کند و به همین دلیل استفاده از سیستم خنک‌کننده در دستگاه cnc ضروری است. در ضمن برای استفاده از این ابزار سعی کنید که دور حرکت اسپیندل را روی کند قرار دهید تا روند برشی را به شکل بهتری انجام دهد.

 

انواع متریال های مته های مورد استفاده 

• فولاد پرسرعت HSS: 

این ابزار فولادی، مقاوم در برابر حرارت بالا ، مقاومت در برابر سایش و سختی است. عمدتا برای برش کف ها توصیه می شود. HSS از سنگ معدن خام فرآوری می شود و قبل از افزودن چندین عنصر و مواد معدنی به منظور افزایش ساختار داخلی ، تا نقطه ذوب آن گرم می شود. عمر ابزار HSS در مقایسه با کاربید کوتاهتر است.

 

• کاربید جامد SC:

 فولادی محکم و مقاوم در برابر سایش. مته های SC انواع مختلفی دارند، از انواع ارزان قیمت گرفته تا انواع باکیفیت که قیمت بالاتری دارند.  اشکال مختلفی از کاربید وجود دارد (کاربید تنگستن ، کاربید بریلیم ، کاربید سیلیکون و غیره). توجه داشته باشید که این مته ها می توانند شکننده باشند و باید با احتیاط کنترل شوند.

• مته کبالت: 

مته های کبالت نوع پیش رفته تر از مته فولاد تند بر است، به طوری که از ۸ درصد فلز کبالت ساخته شده است. این مدل مته برای سوراخ کردن پروژه هایی سخت مثل فولاد ضد زنگ و… گزینه مناسبی است.

 

• مته های کاربید تنگستن جامد: 

مته های کاربید تنگستن با استفاده از ذرات سخت کاربید تنگستن متصل به کبالت فلزی ساخته می شوند. این نوع مته ها بسیار قوی و بادوام هستند، بنابراین برای مدت زمان طولانی تری نسبت به مته های HSS تیزتر باقی می مانند.

• مته کربن فولاد:

این نوع مته فقط برای سوراخ کردن چوب در صنعت نجاری کاربرد دارد و نمی توان از آن برای سوراخ کردن فلزات استفاده کرد. زیرا این مته از نوع شکننده است و در مقابل مته فولاد تند بر ضعیف تر است. در دستگاه سی ان سی چوب می توان از این نوع مته استفاده کرد.

• مته اکسید سیاه: 

مته هایی که دارای روکش اکسید سیاه هستند، قطعا بهترین نوع مته محسوب می شوند. این مته استحکام بالایی دارد و همچنین در برابر خوردگی مقاوم است. مته با روکش اکسید سیاه برای سوراخ کردن فولاد و آهن مناسب بوده و نمی توان از آن برای سوراخ کردن فلز آلومینیوم استفاده کرد.

• مته تیتانیوم:

 این نوع مته ها که پوششی با تیتانیوم دارند، از مقاومت بالایی در برابر حرارت برخوردار است و قیمت بالایی نسبت به سایر مته ها دارد. از این مته می توان به مدت بسیار طولانی در فرآیند سخت کاری، استفاده کرد.

• مته های الماس پلی کریستالی PCD:

  این مته ها از ذرات الماس متلاشی شده با یک چسب ساخته شده اند. الماس روی یک بستر کاربید مخلوط می شود تا یک مته بسیار سخت و مقاوم در برابر ساینده ایجاد کند.